راهنمای انتخاب انسولین: چگونه مناسبترین نوع انسولین را برای خود پیدا کنید؟


انواع انسولین بر اساس سرعت شروع و مدت زمان اثرگذاری متفاوت است.
در این مقاله از دارو دات کام انواع مختلف انسولین را به شما معرفی میکنیم و درباره نحوه و زمان مصرف، عوارض جانبی و انتخاب انسولین مناسب، اطلاعات لازم را به شما خواهیم داد.
چرا انتخاب انسولین اهمیت دارد؟
انواع مختلفی از انسولین بسته به زمان شروع اثر و طول مدت اثرگذاری آنها وجود دارد. بسته به شرایط شما و نیازی که بدنتان دارد، انسولین مناسب برای شما متفاوت خواهد بود. پس مهم است که با انتخاب انسولین مناسب، بتوانید از اثرات آن بهرهمند شوید.
انواع مختلف انسولین کدامند؟
انواع مختلفی از انسولین برای درمان دیابت استفاده میشوند که بر اساس سرعت شروع اثر و مدت زمان ماندگاری اثراتشان گروهبندی میشوند.
انواع انسولین عبارتند از:
۱. انسولین سریع الاثر
حدود ۱۵ دقیقه پس از تزریق، شروع به اثر میکند؛ حدود یک یا دو ساعت پس از تزریق به اوج اثر خود میرسد و بین ۲ تا ۴ ساعت اثر آن باقی میماند.
انواع: انسولین آسپارت (NovoRapid)، انسولین گلولایزین (Apidra) و انسولین لیسپرو (Humalog)
۲. انسولین رگولار یا کوتاه اثر
معمولاً ظرف ۳۰ دقیقه پس از تزریق به جریان خون میرسد، از ۲ تا ۳ ساعت پس از تزریق به اوج اثر خود میرسد و تقریباً ۳ تا ۶ ساعت مؤثر است.
انواع: انسولین رگولار یا شفاف
۳. انسولین متوسط اثر
معمولاً حدود ۲ تا ۴ ساعت پس از تزریق به جریان خون میرسد، ۴ تا ۱۲ ساعت بعد به اوج اثر خود میرسد و حدود ۱۲ تا ۱۸ ساعت موثر است.
انواع: NPH یا انسولین کدر
۴. انسولین طولانیاثر
چند ساعت پس از تزریق به جریان خون میرسد و تمایل دارد سطح گلوکز را تا 24 ساعت کاهش دهد.
انواع: دگلودک (Rayzodeg)، دتمیر (Levemir) و گلارژین (Lantus, Basalin)
۵. انسولین فوق طولانیاثر
در عرض ۶ ساعت به جریان خون میرسد، به اوج اثر نمیرسد و حدود 36 ساعت یا بیشتر اثر میکند.
انواع: گلارژین 300 واحد در میلیلیتر (Toujeo)
۶. انسولین مخلوط یا انسولین ترکیبی
در این نوع، انسولینهای کوتاه اثر و متوسط اثر را در یک بطری یا قلم انسولین ترکیب میکنند که برای برخی افراد مصرف آن آسانتر است.
درصورتیکه امکان کنترل قند خون شما با این نوع انسولینها وجود داشته باشد، با مصرف آنها میتوان تعداد تزریقها را کاهش داده و از اشتباهات احتمالی در رعایت دوز انسولینهای متعدد، جلوگیری کرد.
چگونه انواع انسولین را مصرف کنیم؟
گزینههای مختلفی برای مصرف انسولین وجود دارد. هر روش تزریق انسولین تکنیک خاص خود را دارد. پزشک شما میتواند به شما در انتخاب روشی که برای شما مناسبتر است کمک کند.
گزینههای اصلی مصرف انسولین عبارتند از:
سرنگ
اکثر افرادی که از انسولین استفاده میکنند، آن را با سرنگ تزریق میکنند. برای آمادهسازی سرنگ، باید سوزن را در یک ویال انسولین قرار دهید و دوز مناسب را بردارید. سپس خودتان یا یک نفر دیگر، سوزن را وارد بدن شما کرده و انسولین را تزریق میکنید.
قلم انسولین
مشابه سرنگ، قلم انسولین از یک سوزن برای تزریق دارو به بدن استفاده میکند. اما قلمها از قبل با انسولین پر شدهاند، بنابراین نیازی نیست که شما آنها را پر کنید. برخی از قلمهای انسولین یکبار مصرف هستند، در حالی که برخی دیگر را میتوان با قرار دادن یک کارتریج جدید انسولین دوباره استفاده کرد. استفاده از قلم انسولین یا انسولین خودکاری از سرنگ راحتتر است، اما این نوع انسولینها گرانتر هستند.
پمپ
پمپ انسولین یک دستگاه کوچک است که روی بدن قرار میگیرد. این پمپ دارای یک ظرف پر از انسولین و یک شلنگ با یک سوزن در انتها است که آن را وارد بدن خود میکنید. میتوانید به دستگاه دستور دهید که در تمام طول روز جریان کم و ثابتی از انسولین را وارد بدن کند، یا بعد از خوردن غذا، برای کنترل قند خون، یک دوز انسولین به میزان بیشتر تزریق کند.
انسولین استنشاقی
فرمی از انسولین سریعالاثر به شکل استنشاقی در دنیا عرضه شده که در حال حاضر در ایران موجود نمیباشد. استفاده از این فرم نیز محدودیتهای خاص خود را دارد و برای همه بیماران قابل استفاده نیست.
Insulin cannot be taken as a pill because it would be broken down during digestion just like the protein in food. It must be injected into the fat under your skin for it to get into your blood. In some rare cases insulin can lead to an allergic reaction at the injection site. Talk to your doctor if you believe you may be experiencing a reaction.
انسولین را نمیتوان به صورت قرص مصرف کرد زیرا مانند پروتئین موجود در غذا، در طول هضم تجزیه میشود. برای ورود به خون، باید به چربی زیر پوست تزریق شود. در برخی موارد نادر، انسولین میتواند منجر به واکنش آلرژیک در محل تزریق شود. اگر فکر میکنید ممکن است دچار واکنش شوید، با پزشک خود مشورت کنید. (منبع)
بهترین محلهای تزریق انسولین
بهترین مکان برای تزریق انسولین ناحیه شکم است. وقتی انسولین را به شکم تزریق میکنید، انسولین به طور یکنواختتری جذب میشود.
سایر مکانهای مناسب برای تزریق، بازوها، رانها و باسن هستند. تزریق انسولین را در یک ناحیه بهطورکلی حفظ کنید و آن را به یک عادت تبدیل کنید، اما محل دقیق تزریق را تغییر دهید.
برخی از پزشکان توصیه میکنند که در صورت استفاده از پمپ انسولین، محلهای تزریق را حداقل به اندازه عرض یک انگشت یا کمی بیشتر از هم فاصله دهید. این کار به کاهش جای زخم زیر پوست کمک میکند. اگر در محل تزریق تودههای سفت ایجاد شود، ممکن است جای زخم باقی بماند و نیاز به استفاده از محل تزریق دیگری باشد.
کدام نقطه برای تزریق انسولین کمترین درد را دارد؟
افراد مبتلا به دیابت، تزریق انسولین در شکم را کمدردتر از تزریق در بازو یا ران میدانند. این بیماران همچنین گفتند که فکر نمیکنند تزریق انسولین خیلی دردناک باشد.
چه زمانی انسولین مصرف کنیم؟
در مورد زمان مصرف انسولین، به دستور پزشکتان عمل کنید. فاصله زمانی بین تزریق و وعدههای غذایی ممکن است بسته به نوع انسولین مورد استفاده متفاوت باشد.
به طور کلی، باید تزریق خود را با وعده غذایی هماهنگ کنید. چرا که باید زمان تزریق خود را طوری تنظیم کنید که گلوکز غذای شما تقریباً همزمان با شروع اثر انسولین وارد سیستم شما شود. این کار به بدن شما کمک میکند تا از گلوکز استفاده کند و از افت قند جلوگیری کند. زمانبندی خوب به شما کمک میکند تا از افت قند خون جلوگیری کنید.
- انسولینهای سریعالاثر: حدود ۱۵ دقیقه قبل از غذا
- انسولینهای کوتاهاثر: ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از غذا
- انسولینهای متوسطالاثر: تا ۱ ساعت قبل از غذا
- انسولینهای ترکیبی: بسته به محصول، بین ۱۰ دقیقه یا ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از غذا
استثنائات در دوز و زمان مصرف انسولین
انسولینهای طولانیاثر به زمان وعدههای غذایی وابسته نیستند. شما دتمیر (لومیر) را یک یا دو بار در روز، صرف نظر از زمان غذا خوردن، مصرف خواهید کرد. و گلارژین (بازالین، لانتوس، توجئو) را یک بار در روز، همیشه در یک زمان مشخص مصرف خواهید کرد.
دگلوتک (رایزودگ) یک بار در روز مصرف میشود و زمان مصرف آن در طول روز میتواند انعطافپذیر باشد. اما برخی افراد باید انسولین طولانیاثر را با یک نوع کوتاهاثر یا داروی دیگری که باید در زمان غذا مصرف شود، همراه کنند.
محصولات سریعالاثر را میتوان بلافاصله پس از غذا خوردن، به جای ۱۵ دقیقه قبل از غذا، مصرف کرد. میتوانید برخی از آنها را قبل از خواب مصرف کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد زمان مصرف انسولین، بخش «دوز و نحوه مصرف» بروشور محصول انسولین را مطالعه کنید یا با پزشک خود صحبت کنید.
نحوه نگهداری انسولین تزریقی چگونه است؟
انسولین استفاده نشده باید در یخچال (۴ تا ۸ درجه سانتیگراد) نگهداری شود. هنگام نگهداری در یخچال، مراقب باشید انسولین یخ نزند. پس از اولین استفاده، ویال انسولین در صورت نگهداری در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد پس از ۳ ماه و در صورت نگهداری در دمای اتاق پس از ۴ هفته باید دور انداخته شود. با این حال، برای برخی از فرآوردههای انسولین، تولیدکنندگان فقط ۱۰ تا ۱۴ روز استفاده در دمای اتاق را توصیه میکنند.
همیشه دو ویال از هر نوع انسولینی که استفاده میکنید، در دسترس داشته باشید. همانطور که گفتیم، ویال انسولین باز شده را میتوانید در دمای اتاق نگه دارید، اما نباید خیلی گرم یا خیلی سرد شود و باید آن را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید.
قبل از کشیدن انسولین به داخل سرنگ، همیشه به انسولین داخل بطری نگاه کنید. انواع سریعالاثر، کوتاهاثر و برخی طولانیاثر باید شفاف باشند. سایر اشکال ممکن است کدر به نظر برسند، اما نباید توده داشته باشند.
اگر ویالها را با خود جابجا میکنید، مراقب باشید که آن را تکان ندهید. این کار باعث ایجاد حبابهای هوا میشود که میتواند میزان انسولین دریافتی شما را هنگام بیرون کشیدن آن برای تزریق تغییر دهد.
برای قلمهای انسولین، برای دستورالعملهای نگهداری، بروشور داخل بسته را بررسی کنید.
چه نوع انسولینی برای دیابت من بهترین است؟
انواع مختلف انسولین برتری نسبت به یکدیگر ندارند و انتخاب نوع انسولین کاملا به نیاز شما و نظر پزشکتان بستگی دارد.
پزشک شما بر اساس چندین عامل، بهترین انسولین یا ترکیبی از انسولینها را برای شما تجویز میکند:
- نحوه واکنش شما به انسولین: مدت زمان جذب آن توسط بدن و مدت زمان فعال ماندن آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
- سبک زندگی: نوع غذایی که میخورید، مصرف الکل یا میزان ورزش شما، همگی بر نحوه استفاده بدن از انسولین تاثیر میگذارند.
- تمایل شما برای تزریق چندین دوز در روز
- تعداد دفعاتی که قند خون خود را چک میکنید
- سن شما
- اهداف شما برای مدیریت قند خون
اگر دیابت نوع ۱ دارید، احتمالاً پزشک ترکیبی از انسولینها را برای شما تجویز خواهد کرد. برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز نیاز به مصرف انسولین دارند.
حتماً اطلاعات دوز مصرفی که همراه انسولین شما ارائه میشود را بررسی کنید و دستورالعملهای پزشک خود را رعایت کنید.
توصیهای از تیم دارو دات کام به شما
انواع مختلفی از انسولین وجود دارد که تفاوت آنها در مدت زمان شروع اثر، رسیدن به اوج اثربخشی و توقف اثر آنهاست. پزشک شما میتواند به شما در انتخاب انسولینی که برای شما مناسب است، کمک کند.
همچنین روشهای مختلفی برای مصرف انسولین وجود دارد، بنابراین میتوانید گزینهای را انتخاب کنید که برای شما راحتتر و آسانتر باشد. در مورد مصرف انسولین، حتما مطابق دستور پزشکتان عمل کنید.